ΑΡΧΑΙΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ- ΜΕΤΟΧΗ

H ΜΕΤΟΧΗ

1.ΧΡΟΝΙΚΗ :Εξαρτάται συνήθως από χρόνο αόριστο.

Μπορεί να συνοδεύεται  από τα μόρια άμα,αυτίκα,ευθύς…

Π.χ.αναστάς είπεν

2.ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ : Με το ως δηλώνει υποκειμενική αιτιολογία και με το ώσπερ υποτιθέμενη αιτιολογία.εξαρτάται από ρήματα ψυχικού πάθους.

Π.χ.ενταυθα έμενον ως το άκρον κατέχοντες

3.ΤΕΛΙΚΗ :Μόνο σε χρόνο μέλλοντα.

Π.χ.ηλθε βοηθήσων.

4.ΕΝΑΝΤΙΩΜΑΤΙΚΗ :Συνήθως με το και ή καίπερ

π.χ.’Έλληνες όντες  κατά της Ελλάδος μάχονται.

5.ΤΡΟΠΙΚΗ: π.χ.απηλθεν ουδέν αποκρινάμενος

6.ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ Ή ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ :  Είναι η μετοχή  που προσδιορίζει ένα όνομα και του αποδίδει μια ιδιότητα όπως ακριβώς και το επίθετο. Υποκείμενό της είναι το ουσιαστικό που προσδιορίζει..Σε περίπτωση που αυτό λείπει επειδή είναι ευκολονόητο,το υποκείμενο της μετοχής είναι το άρθρο της.

π.χ. εναυμάχησαν ταις ναυσι διεφθαρμέναις

7.ΥΠΟΘΕΤΙΚΗ :Εξαρτάται συνήθως από χρόνο μέλλοντα ή δυνητική ευκτική και αναλύεται σε υποθετική πρόταση ανάλογα με την απόδοση.

Π.χ.δίκαια δράσας τους θεούς φίλους έξεις.

8.ΧΡΟΝΙΚΟΫΠΟΘΕΤΙΚΗ : Εμπεριέχει και υπόθεση και χρόνο.

Π.χ.Νικήσαντες τους πολεμίους πάντα υμιν υποχείρια έσται.

9.ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΗ: Τα ρήματα που συντάσσονται με  κατηγορηματική μετοχή είναι:

1)ειμι, γίγνομαι, υπάρχω

2)έναρξης, λήξης

3)ανοχής, καρτερίας, καμάτου

4)ευ ή κακώς ποιω

5)δείξης , αγγελίας και ελέγχου(=φαίνομαι,δηλω,αγγέλλω,ελέγχω)

6)αίσθησης,γνώσης,μάθησης και μνήμης

7)από ρήματα ψυχικού πάθους όπως τα αγανακτώ,θαυμάζω κτλ.

Η μετοχή είναι κατηγορηματική όταν αναφέρεται στο παρόν,ενώ όταν αναφέρεται στο παρελθόν είναι αιτιολογική.

Π.χ.ήδομαι ακούων σου φρονίμους λόγους(κατηγορημ.)

Ήδομαι ακούσας σου φρονίμους λόγους(αιτιολογική)

8)Ορισμένα ρήματα στη μετάφραση αποδίδονται σχεδόν πάντα ως επιρρήματα,ενώ η κατηγορηματική μετοχή γίνεται ρήμα.

Διαγίγνομαι

Διάγω            

Διαμένω           =συνεχώς ,διαρκώς.

Διατελω

Ου διαλείπω

Τυγχάνω             =τυχαία

Λανθάνω            =κρυφά

Οίχομαι              =αμέσως,γρήγορα

Φθάνω                =πριν,προτού

Π.χ.ετύγχανον λέγων(=τυχαία έλεγα)

ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ

Συνημμένη μετοχή:αναφέρεται στο υποκείμενο ή στο αντικείμενο του ρήματος ή σε άλλον όρο και συμφωνεί μαζί του στην πτώση

Π.χ.αναστάς είπεν.

Απόλυτη μετοχή:το υποκείμενό της δεν αποτελεί όρο της πρότασης.Βρίσκεται  σε δύο πτώσεις:

Α)σε γενική,όταν η μετοχή ανήκει σε προσωπικό ρήμα

Π.χ.στρατηγούντος του Μιλτιάδου οι Αθηναίοι ενίκησαν τους Πέρσας εν Μαραθωνι.

Β)σε αιτιατική,όταν η μετοχή ανήκει σε απρόσωπο ρήμα ή απρόσωπη έκφραση.

Οι συνηθέστερες αιτιατικές απόλυτες είναι δέον,εξόν,παρόν,δεδογμένον,ειρημένον κτλ.

  

Επιμέλεια: Κυριακίδου Μαρία