Τετάρτη 2 Ιανουαρίου 2019

Η ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ


                    
1-new_year_poems
Leonid Afremov, «Sun of January»

Τάσος Λειβαδίτης, «Ιανουάριος» 


Ένας καινούργιος χρόνος. Τι μας περιμένει; Τι θα μας φέρει; Όνειρα, φιλοδοξίες, έρωτες, αινίγματα. Κι ω φτωχά ημερολόγια που ύστερα από τόσες γιορτές τελειώνετε τις μέρες σας μέσα σ’ ένα ρείθρο. 


(Από τη συλλογή «Τα Χειρόγραφα του φθινοπώρου», εκδ. Κέδρος, 1990. Συγκεντρωτική έκδοση «Τάσος Λειβαδίτης, Ποίηση, τρίτος τόμος, 1979 – 1990», εκδ. Μετρονόμος, 2015)  

Pieterbruegel
Χειμωνιάτικο τοπίο ( Pieter Bruegel the Elder, 1965)

Κική Δημουλά, «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα» 

Απόγευμα πρωτοχρονιάς 
ψυχή στους δρόμους.
 Μονάχα κάτι γκρίζο παλαιό 
καινούργιου χρόνου. 

Τρέμουν από το κρύο 
τα σταυροδρόμια και οι γωνίες 
σφίγγονται κολλάνε να ζεσταθούν 
επάνω σε αλλότριας πατρίδας 
πλανόδιους ανθοπώλες 

μπουκέτα φασκιωμένα 
με αγριωπό χαρτί 
και η φτηνή ποιότητα 
με τρύπες διανθισμένη γύρω γύρω
από αυτοδίδακτο ψαλίδι καμωμένες 
όπως κι εμείς όταν παιδιά 
για σχέδια πεινασμένα 
σ’ εφημερίδα διπλωμένη ομοιόμορφα 
μικρά τετραγωνάκια ψαλιδίζαμε
 κι όπως ξεδιπλωνόταν το χαρτί 
τι χαρούμενα τι αλλεπάλληλα, τι συμμετρικά 
παραθυράκια διάπλατα μάς άνοιγε το μέλλον.

Απόγευμα πρωτοχρονιάς 
ψυχή στους δρόμους 
μόνο κλειστά μεγάλα γκρίζα παράθυρα 
κι ένα φτωχό χιονόνερο που ζητιανεύει χιόνι. 

(Από τη συλλογή «Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως», εκδ. Ίκαρος, 2007)


(Πίνακας ζωγραφικής: A victorian Christmas carol, Thomas Kinkade original, 2011)

Σωτήρης Παστάκας, «Πρωτοχρονιά των ξένων»

Τη φετινή Πρωτοχρονιά, για δώρο 
θέλω να μου πεις ένα ωραίο παραμύθι,
από τα παιδικά σου χρόνια, σε κάποιο χωριό της νότιας Ιταλίας. Ως μικρότερη 
από τις πέντε αδερφές της μητέρας σου. 
Χωρίς πατέρα και παππού, μ’ έναν λιμοκοντόρο
θείο. Η γιαγιά, οι καλόγριες, στίξη 
κι αντίστιξη των παιδικών σου χρόνων.
Ένα χρόνο προτού σε συναντήσω, 
αντίκρισα την Αδριατική κατάματα, 
τη νύχτα διασχίζοντας απ’ άκρη 
σ’ άκρη με το τρένο. «Χαίρε Απουλία» φώναξα, 
«και θάλασσα δική μας»… Κάθε ελαιόδεντρο 
κι ένας κήρυκας που έστελνε η πατρίδα μου
να με προϋπαντήσει. Κι η ποίηση απέκτησε 
για μια στιγμή ένα συγκεκριμένο πρόσωπο,
μικρής παιδίσκης που έπαιζε στο χώμα
με τους σβόλους. Σε ξαναβρήκα, 
αλλά στο μεταξύ μεγάλωσες πιο γρήγορα 
από μένα, μες στη βιασύνη σου και με ξεπέρασες:
 Σ’ αντάμωσα γυναίκα. Φέτος την Πρωτοχρονιά.
που πίσω σου ξέμεινα οριστικά και πια 
δε σε προφταίνω, θύμισέ μου, σε παρακαλώ,
 τι μεγάλος ποιητής υπήρξα, 
όταν δεν έγραφα ποιήματα

(Από τη συλλογή «Η μάθηση της αναπνοής σε τρεις κινήσεις», εκδ. Μελάνι, 2006)

Χειμωνιάτικο Τοπίο -Winter Landscape - Caspar David Friedrich (1811)

Winter Landscape – Caspar David Friedrich (1811)


Χάρης Βλαβιανός, «Παραμονή»

Για σένα ο μήνας θα ’ναι πάντα ο πρώτος· 
οι ατέλειες στο πορτραίτο
– το τεθλιμμένο βλέμμα 
η αμήχανη σύσπαση των χειλιών –
 σε αφήνουν αδιάφορη. 

Στην πολύχρωμη σιωπή 
της αγαπημένης σου βραδιάς 
(χρυσά έλατα, πορσελάνινες κούπες)
 γιόρτασα την ακινησία του χρόνου.

Οι αγγελιαφόροι φορώντας μάσκες και περούκες 
χορεύουν με τους ζωντανούς. 

Σκοτείνιασε νωρίς. 

(Από τη συλλογή «Adieu», εκδ. Νεφέλη, 1996. Συγκεντρωτική έκδοση «Η εύθραυστη επικράτεια των λέξεων», εκδ. Νεφέλη, 2013)
9-new_year_poems

Lidia Davidenkova, «Snow-coverd New Year»

Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου, «Ντου μπι ντου μπι ντου» 


Κατά την πρωινή επίσκεψη
άγνωστοι κύριοι
με μακροχρόνιες σπουδές στην τρομερή 
οφθαλμαπάτη της ζωής
κι άνθη βανίλιας ανάμεσα στα δόντια τους
μιλούσαν χαμηλόφωνα 
για την τύχη που θα είχαν
οι ανομολόγητες αμαρτίες 
τώρα που η σκάλα γινόταν επικίνδυνη
και η Αποκαθήλωση δε σήκωνε αναβολή. 

Οι άλλοι μετά θα προσπαθούσαν 
ν’ αποσιωπήσουν το συμβάν
και φυσικά μιλώ 
για κείνη την Πρωτοχρονιά
που έγειρες απαλά για μια στιγμή στο πλάι 
κι ανεξιχνίαστο έμεινε έκτοτε το αίνιγμα.

Πώς δηλαδή 
ενώ ήξερες τόσο καλά ν’ ανακατεύεις χρώματα
επέλεξες το συμπαγές λευκό 
κι όπως απότομα διακόπτεται η ταινία 
και λες τώρα θα πέσουν γράμματα
τώρα θ’ ακούσω μουσική 
όμως ο ήρωας tableau vivant 
θαρρείς και αφαιρείται 
ή δεν μπορεί να θυμηθεί τα λόγια του. 

Γιατί αλήθεια δεν είναι εύκολη υπόθεση
εκεί που προχωράς κι εσύ μαζί 
μ’ άλλους σακατεμένους
ξάφνου στο βάθος ν’ αστράφτουν προβολείς
ο κύριος με το επίσημο κοστούμι 
ν’ αφήνει το μικρόφωνο 
να ’ρχεται κατά πάνω σου 
το χέρι να σου απλώνει φιλικά 
–με λένε Φράνκυ να σου λέει 
το «Strangers in the night»
έμαθα σας αρέσει.

(Από τη συλλογή «'Οροφος μείον ένα», εκδ. Καστανιώτη, 2008)

Χειμωνιάτικο Τοπίο - A Winter Scene with Skaters near a Castle - Hendrick Avercamp (1608-9)

Χειμωνιάτικο Τοπίο – A Winter Scene with Skaters near a Castle – Hendrick Avercamp (1608-9)

Αριστέα Παπαλεξάνδρου, «Άπαντες απόντες» 

Είχε καλόν καιρό και μαύρη θλίψη στην Αθήνα
Χριστούγεννα του εννιά 
Πρωτοχρονιά του δέκα 
Κινητικότητα πολλή 
Γιορτές που κλήθηκαν 
κι οι πεθαμένοι να γιορτάσουν 
Δείπνα μ’ ευχές και προτροπές 
να σας ξεχάσω κάποιες μέρες
όλοι το λέγαν κι έλιωνα πως ίσως κάτι ξέραν 
τόσο πικρό κι ανείπωτο 
σαν νά ’ναι θάνατός μας 

Ώσπου μου τό ’στειλες κι εσύ 
το λυπημένο γράμμα 
κι ό,τι κι αν πω θά ’ναι ϕαιδρό 
σαν όλα τα θλιμμένα 

Και θα κρατούν αιώνια 
οι νύχτες που θα έρθουν 
με δίχως την ανάσα σου 
με δίχως την ϕωνή σου 
σαν τις παλιές τις εποχές 

Πρωτοχρονιές του κόσμου 
Έξω να βγω κόσμο να δω 
κι εσένα να ξεχάσω 
Λες κι η ζωή μου δόθηκε 
για να την διαγράψω 

(Από τη συλλογή «Υπογείως», εκδ. Τυπωθήτω – Λάλον ύδωρ, 2012)

Ακολουθεί η καθιερωμένη Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου